Η επιλογή να αναφερόμαστε στη δικαστική εξουσία με τον όρο Δικαιοσύνη μήπως θολώνει τελικά το γεγονός πως μιλάμε για την τρίτη και την λιγότερο ελεγχόμενη εξουσία αφού ούτε εκλέγεται, ούτε ανακαλείται και βέβαια δεν λογοδοτεί; Σε ένα τραγούδι του, ο επιδραστικότατος
Η επιλογή να αναφερόμαστε στη δικαστική εξουσία με τον όρο Δικαιοσύνη μήπως θολώνει τελικά το γεγονός πως μιλάμε για την τρίτη και την λιγότερο ελεγχόμενη εξουσία αφού ούτε εκλέγεται, ούτε ανακαλείται και βέβαια δεν λογοδοτεί;
Σε ένα τραγούδι του, ο επιδραστικότατος ράπερ, Λεξ, λέει: Ο δικηγόρος την πίνει κι ο δικαστής που σε κρίνει, γιαυτό μη ρωτάς τι έχει γίνει και δεν εμπιστεύομαι τη δικαιοσύνη. Προφανώς, η δυσπιστία στη δικαιοσύνη είναι ένα πιο σύνθετο ζήτημα από αυτό που περιγράφει ο Λεξ, αλλά το γεγονός πως η δυσπιστία αυτή αποτυπώνεται και στα τραγούδια της εποχής σίγουρα κάτι σημαίνει.
Το περί εμπιστοσύνης στη δικαιοσύνη ζήτημα, επανέρχεται σχεδόν σαν προσευχή από τους κυβερνώντες και τα φερέφωνα τους, που είτε εξανίστανται δεν εμπιστεύεστε τη Δικαιοσύνη;!, είτε προχωρούν σε παραινέσεις του τύπου αφήστε τη Δικαιοσύνη να κάνει τη δουλειά της είτε καταφεύγουν σε εύκολα τσιτάτα για την θεσμική προσήλωση της κυβέρνησης που συμπυκνώνεται στο δεν παρεμβαίνουμε στη δικαιοσύνη.
Άλλο Δικαιοσύνη άλλο Δικαστική Εξουσία
Τι είναι όμως η Δικαιοσύνη; Κι είναι το ίδιο η Δικαιοσύνη κι η δικαστική εξουσία; Τον θεσμό δεν τον υπηρετούν άνθρωποι; Αν τον υπηρετούν άνθρωποι, δεν είναι αυτονόητο ότι θα κάνουν και λάθη; Η επιλογή να αναφερόμαστε στη δικαστική εξουσία με τον όρο Δικαιοσύνη μήπως θολώνει τελικά το γεγονός πως μιλάμε για την τρίτη και την λιγότερο ελεγχόμενη εξουσία αφού ούτε εκλέγεται, ούτε ανακαλείται και βέβαια δεν λογοδοτεί; Υπάρχουν διορθωτικοί μηχανισμοί, κι αν ναι, από που ελέγχονται;
Αυτό σημαίνει πως ο κόσμος αντί να εμφανίζεται στις έρευνες δύσπιστος απέναντι στους δικαστές ή στον τρόπο λήψης των αποφάσεων, εμφανίζεται δύσπιστος απέναντι στη Δικαιοσύνη, μιας κι η ιδέα έχει ταυτιστεί με τους λειτουργούς του. Δυσπιστία που μπορεί να αποβεί επικίνδυνη.
H ευθυγράμμιση με την Εκτελεστική Εξουσία
Την ίδια ώρα, αντί να πάρει το μήνυμα, η δικαστική εξουσία φάσκει κι αντιφάσκει ή μοιάζει να λειτουργεί σε συνεννόηση ή σε ευθυγράμμιση με την εκτελεστική εξουσία. Αρχικά οι επικεφαλής του Αρείου Πάγου επέμεναν δημοσίως πως δεν μπορεί να γίνει δεκτό το αίτημα εκταφής της σορού του γιού του Πάνου Ρούτσι. Κι αυτό επειδή παλαιότερα αιτήματα άλλων συγγενών θυμάτων των Τεμπών έχουν απορριφθεί κι επειδή η ανακριτική διαδικασία έχει ολοκληρωθεί. Τελικά, ανέκρουσαν πρύμναν.
Και ανέκρουσαν πρύμναν με υπουργική προοικονομία. Αρχικά, ικανοποιήθηκε το αίτημα εκταφής για διενέργεια εξετάσεων DNA κι έπειτα έγινε δεκτό και το άλλο μισό αίτημα για τη διενέργεια τοξικολογικών εξετάσεων. Βέβαια, αυτό συνέβη αφού ο Πάνος Ρούτσι είχε κλείσει τρεις εβδομάδες απεργίας πείνας μπροστά στα μάτια όλων ημών, κι αφού είχαν πέσει στο κενό όλες οι προσπάθειες υποβάθμισης του αγώνα του και υποτίμησης του ίδιου από συγκεκριμένους πάντα πρόθυμους κυβερνητικούς, τις ντουντούκες τους και βέβαια από υπόγειους μηχανισμούς τοξικότητας και λάσπης.
Ο χειρισμός της τραγωδίας των Τεμπών από την κυβέρνηση και την δικαιοσύνη είναι εκείνος που έβγαλε τον κόσμο στον δρόμο στις μαζικότερες κινητοποιήσεις που έχουν καταγραφεί στη Μεταπολίτευση κι αυτός που δυόμιση χρόνια μετά το δυστύχημα ενισχύει τη δυσπιστία απέναντι και στους δύο θεσμούς. Κι αν η δυσπιστία απέναντι στην κυβέρνηση ή στο πολιτικό σύστημα έχει διαχρονικά χαρακτηριστικά, η ενίσχυση της δυσπιστίας απέναντι στη δικαιοσύνη είναι αν όχι πρωτόγνωρη, σίγουρα πρωτοφανής σε ένταση, διάρκεια και με οριζόντια διείσδυση στην κοινωνία.
Οι έρευνες επιβεβαιώνουν την οριζόντια δυσπιστία
Οι μελέτες και οι έρευνες κοινής γνώμης το επιβεβαιώνουν. Πρόσφατη έρευνα της Διανέοσις εμφανίζει μείωση στην εμπιστοσύνη στη δικαιοσύνη από το 59,1% το 2016 σε 46,5% το 2025. Στην ετήσια έρευνα της Public issue για το 2025 η εμπιστοσύνη στη δικαιοσύνη και τους δικαστές είναι μόλις στο 24%, δηλαδή στο χαμηλότερο ποσοστό από ενάρξεως της συγκεκριμένης καταγραφής που ξεκίνησε το 2007. Μάλιστα η ραγδαία μείωση ξεκίνησε το 2023.
Στην τελευταία δημοσκόπηση της Metron Analysis για το Mega οι εντυπώσεις από το έργο της κυβέρνησης στα θέματα Δημοκρατίας και Θεσμών (Δικαιοσύνη, Λογοδοσία, Διαφάνεια) είναι μάλλον θετικές μόλις για το 17% των ερωτηθέντων.
Αντίστοιχη είναι και η εικόνα που καταγράφεται και στα διαχρονικά στοιχεία συνδρομητικών ερευνών που δεν βλέπουν το φως της πλατιάς δημοσιότητας. Συγκεκριμένα, η εμπιστοσύνη στη Δικαιοσύνη έφτασε στο ναδίρ τον Ιούνιο του 2010 με ποσοστό 31,3%, σκαρφάλωσε στο 64,6% τον Δεκέμβριο του 2019 για να βαίνει μειούμενη από τότε και τον Ιούνιο του 2025 να βρίσκεται στο 43,4%.
Στη νεολαία, η εικόνα είναι ακόμη πιο δυσμενής. Σύμφωνα με έρευνα του ETERON με τίτλο Ακτινογραφία της Νεολαίας, ενώ η εμπιστοσύνη στη δικαιοσύνη στον γενικό πληθυσμό καταγράφεται στο 27,3% στους νέους ηλικίας 17-24 είναι στο 19,9% και στους νέους ηλικίας 25-34 στο 20,3%. Μια κοινωνία- πόσο μάλλον μια νεολαία- που αισθάνεται πως δεν μπορεί να βρει το δίκιο της πουθενά, που οδηγείται;
Προς μια καχεκτική Δημοκρατία
Η τραγωδία των Τεμπών ήρθε να βγάλει το καπάκι από τη χύτρα. Αν συνδυάσουμε την δυσπιστία στη δικαιοσύνη με την αύξηση της διαφθοράς που επίσης καταγράφεται στις έρευνες, τότε πρέπει να ανησυχούμε. Τα καμπανάκια ήταν εκεί, όταν ο τέως εισαγγελέας του Αρείου Πάγου γνωμοδοτούσε προληπτικά για το τι μπορεί και τι δεν μπορεί να κάνει ο πρόεδρος μιας ανεξάρτητης Αρχής στο σκάνδαλο των υποκλοπών ή όταν όπως καταγγέλλουν οι δικηγόροι που εκπροσωπούν τους επιζώντες του ναυαγίου της Πύλου λείπουν ακόμη στοιχεία κρίσιμα για την υπόθεση από τον φάκελο.
Άλλωστε τα κενά της προκαταρκτικής εξέτασης επεσήμανε και ο Συνήγορος του Πολίτη σε πόρισμα του, για να βαφτιστεί από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο ως στοχοποίηση του Λιμενικού και ως απόπειρα πολιτικοποίησης. Τα ίδια Παντελάκη μου δηλαδή, γι αυτό και οι τρεις κρισιμότατες ανεξάρτητες αρχές (Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, Αρχή Διασφάλισης Απορρήτου των Επικοινωνιών και Συνήγορος του Πολίτη) παραμένουν ακέφαλες.
Όταν ήταν εγκέφαλες και σκεπτόμενες κι επερωτούσαν συγκεκριμένους χειρισμούς της, οι κατά τ άλλα υπέρμαχοι της θεσμικότητας, τίς βάφτιζαν υποκινούμενες κι ενεργούμενα της αντιπολίτευσης. Όσο η εκάστοτε κυβέρνηση νομίζει ότι η δικαστική εξουσία μπορεί να χρησιμοποιείται ως επικοινωνιακό της προκάλυμμα, η δημοκρατία θα κινδυνεύει.
Ερωτήματα και αμφιβολίες
Όσες και όσοι θέτουμε τα ερωτήματα, αμφιβάλλουμε κι επισημαίνουμε ανεπάρκειες κινδυνεύουμε να χαρακτηριστούμε είτε αντιπολιτευόμενοι κι άρα μη αντικειμενικοί είτε λαϊκιστές. Αντικειμενικοί στη χώρα είναι όσοι σιτίζονται ή πίνουν νερό στο όνομα της φιλελεύθερης κυβέρνησης που ούτε φιλελεύθερη είναι, ούτε τους θεσμούς σέβεται όταν της ασκούν κριτική ή καταλήγει να επικαλείται την κοινοβουλευτική πλειοψηφία για να σώσει ημέτερους όπως συμβαίνει με το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ.
Δεν έχει δικαίωμα η Ευρωπαία Εισαγγελέας να μας πει αν θεωρεί ένοχο τον Βορίδη ή τον Αυγενάκη. Ξέρετε τι δικαίωμα έχει μόνο; Λέει δείτε αν θέλετε να το ελέγξετε. Ποιος έχει στο Σύνταγμα την αρμοδιότητα να δει αν πρέπει να ελεγχθούν; Η Βουλή. Τι λέει η Βουλή, δηλαδή η πλειοψηφία της; Ποιος είναι η πλειοψηφία της; Η ΝΔ. Τι αποφάσισε η Νέα Δημοκρατία; Ότι δεν θέλει να ελεγχθούν. Τέλος, είχε πει σχετικά κορυφαίο κυβερνητικό στέλεχος.
Σημειώστε πως κατά την κυβέρνηση για την αύξηση της δυσπιστίας στη δικαιοσύνη φταίει η αντιπολίτευση. Αν ήταν τόσο επιτυχημένη να περνάει την ατζέντα της η αντιπολίτευση βέβαια δεν θα κατέγραφε τέτοια ποσοστά.
Η δικαστική εξουσία είναι μακριά από την κοινωνία
Ίσως λοιπόν, να μην είναι λαϊκιστές οι θέτοντες τα ερωτήματα αλλά οι κρίνοντες να στερούνται λαϊκότητας. Από την διαδικασία της τοποθέτησης τους ως τις προοπτικές διορισμού σε επιτροπές και θέσεις μετά την αφυπηρέτηση τους, τους λειτουργούς της δικαιοσύνης τους χωρίζει χάος από τον κόσμο της εργασίας. Άλλωστε, οι δεύτεροι ποτέ δεν είχαν την δυνατότητα να αποφασίσουν πως οι περικοπές που υπέστησαν ήταν παράνομες.
Αν η Δικαιοσύνη δεν ανακτήσει το κύρος της, τα ευρήματα στις δημοσκοπήσεις θα είναι τα μικρότερα από τα προβλήματα μας. Αν η Δικαιοσύνη δεν αφουγκραστεί και δεν ανταποκριθεί στις ανάγκες της κοινωνίας, το χάσμα θα μεγαλώσει και τότε θα μιλάμε για μία δημοκρατία, ολότελα καχεκτική κι ανελεύθερη.
Δεν υπάρχει πολύς χρόνος, ο απλός κόσμος έχει ανάγκη να νιώσει ότι μπορεί να βρει κάπου το δίκιο του, είτε πρόκειται για το σπίτι του που κινδυνεύει από κάποιο fund, είτε γιατί απολύθηκε εκδικητικά, είτε γιατί έπεσε θύμα ενδοοικογενειακής βίας, είτε για τα μεγάλα ηθικά γιατί, γιατί σκοτώθηκαν 57 άνθρωποι που μπήκαν σε ένα τρένο, γιατί έγιναν τροφή για τα ψάρια 650 πρόσφυγες και μετανάστες, γιατί και πως φαγώθηκαν εκατοντάδες εκατομμύρια σε παράνομες επιδοτήσεις ημετέρων που βάφτιζανβοσκοτόπια, αλυκές και στρατιωτικές μονάδες.
Πηγή: in.gr
